ارز مبادله ای از جمله انواع ارز دولتی میباشد و تفاوت های به خصوصی با ارز آزاد دارد که باید مورد توجه فعالین حوزه تجارت قرار بگیرند. با توجه به این که ارز مبادله ای ارزی دولتی است، از طریق دولت و در محلی به نام مرکز مبادلات ارزی به متقاضیان ارائه میگردد. تعریف این ارز در مقابل مفهوم ارز آزاد قرار دارد و مخالف آن است. در واقع ارز آزاد، ارزی است که از طریق دلال ها و صرافی ها عرضه و اعلام میشود و بر اساس شرایط عرضه، تقاضا و اقتصاد کشور تعیین میگردد.

دریافت ارز مبادله ای برای تمامی کالاهای وارداتی امکان پذیر نمیباشد و باید دقت داشته باشید که تنها به برخی از کالاهای وارداتی اختصاص می یابد. برای دسته بندی کالاهای وارداتی، آنها را به ۱۰ گروه تقسیم بندی کرده‌اند. دریافت ارز مبادله ای برای گروه دهم که کالاهای لوکس میباشند، تعلق نمیگیرد. علاوه بر این، حقوق و عوارض ورودی گمرک که جهت ترخیص کالاهای گروه دهم یا همان کالاهای لوکس وارداتی باید پرداخت شود، دو برابر سایر کالاها میباشد. ۹ گروه دیگر از کالاهای وارداتی میتوانند ارز مبادله ای دریافت کنند؛ البته توجه داشته باشید که کالاهای گروه های مشمول دریافت ارز مبادله ای براساس توان و ظرفیت تولیدات داخلی میتوانند دچار تغییراتی شوند.

نکته دیگری که در رابطه با دریافت ارز مبادله ای باید بگوییم، این است که بسیار امری دشوار و وقت گیر است و همه نمیتوانند موفق به دریافت آن شوند؛ به همین دلیل خدمات سیمرغ تجارت گیتی در زمینه دریافت ارز مبادله ای و دریافت ارز نیمایی، یکی از مهمترین مواردی است که به سهولت تجارت خارجی شما تا حد زیادی کمک خواهد کرد. ارز آزاد راحتتر و بدون دردسر قابل دریافت است و برای واردات هر نوع کالایی میتوان از آن استفاده کرد؛ از این رو نسبت به دریافت ارز دولتی با چالش های کمتری رو به رو است.

همچنین دلیل بالا رفتن ارز مبادله ای توسط دولت، کاهش بار مالی که بر دوش دولت است، میباشد و از آنجا که قیمت کمتری در مقایسه با سایر انواع ارز دارد، با محدودیت و کنترل بسیار بیشتر و در شرایط خاص عرضه میگردد. نحوه محاسبه ارز مبادله ای طبق اعلام بانک مرکزی به این صورت است که بانک مرکزی سبدی از ارزهای معامله شده را در صرافی های مجاز را در نظر دارد و براساس  قیمت اولیه به دست آمده از این گونه معاملات، نرخ ارز مبادله ای را پس از کسر کارمزد و دو درصد از این نرخ، تعیین میکند.